Gõ nhanh chữ Việt cách Tubinhtran với WinVNKey

A. Giới thiệu
B. Phương pháp gõ Tubinhtran
C. Cách tải xuống WinVNKey và sử dụng
D. Lời cuối

A. GIỚI THIỆU

Đây là phương pháp gõ chữ Việt rất nhanh với WinVNKey ở máy vi tính trong Windows. Ước tính tiết kiệm gần 40% thời gian gõ. Gõ tắt mà màn hình vẫn hiện ra chữ Việt trọn vẹn.
 
Phương pháp này do chúng tôi tích hợp các qui ước trong bài “Chữ Việt Nhanh: Một kiểu chữ Việt cải tiến” của tác giả Trần Tư Bình vào bộ gõ WinVNKey http://winvnkey.sf.net của TS. Ngô Đình Học.
 
Ta tiết kiệm thời gian gõ nhiều hơn nếu tự đặt thêm qui ước gõ tắt một số từ thường dùng (ví dụ: mvt=máy vi tính, vn=Việt Nam, v.v…) vào WinVNKey để dùng chung với cách Tubinhtran.
 
Chỉ cần tải xuống phiên bản WinVNKey có nén sẵn cách Tubinhtran, rồi gõ ngay, chứ không cần cài đặt.
Và có thể tải bản nén vào USB để dùng ở bất kỳ máy nào và không cần có internet.
 
Sau khi đọc phần “Phương pháp gõ Tubinhtran” dưới đây, nếu bạn thấy thích hợp thì xem tiếp phần “Cách tải xuống WinVNKey” để tải xuống và sử dụng liền mà không cần điều chỉnh gì.


B. PHƯƠNG PHÁP GÕ TUBINHTRAN

Phương pháp này bao gồm 4 mục theo thứ tự như sau:
1) Kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS: gõ một phím để có â, ê, ô, ă, ư, ơ, đ.
2) Tự động thêm dấu sắc vào mọi từ có chữ cái cuối là: c, p, t, ch.
3) Gõ một phím cho các phụ âm ghép đầu chữ và cuối chữ.
4) Gõ hai phím cho 52 vần “Nguyên âm ghép và chữ cái cuối”.

Lưu ý: Xin đọc 4 mục này theo thứ tự từ trên xuống dưới vì chúng có quan hệ nối tiếp.
Hiểu được mục phía trên thì mới thông hiểu được các mục kế tiếp.
 
1. Kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS: gõ một phím để có â, ê, ô, ă, ư, ơ, đ 

• Ta có thể gõ dấu “sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng” ngay sau nguyên âm hoặc cuối từ đều được (Vd: ba2n → bàn, ban2 → bàn).
  
• Kiểu gõ dấu này đặt tên là Tubinhtran-MS vì gần giống với kiểu gõ dấu Microsoft (MS).
  

2. Tự động thêm dấu sắc vào mọi từ có chữ cái cuối là: c, p, t, ch nếu muốn hiện ra dấu sắc

Mọi từ có chữ cái cuối là: c, p, t, ch thì chỉ mang dấu sắc hoặc dấu nặng.
Ta không cần gõ dấu sắc ở từ có chữ cuối là: c, p, t, ch nếu nếu muốn hiện ra dấu sắc. WinVNKey tự động thêm dấu sắc vào sau khi tanhấn phím ngắt từ (vd: phím trống, dấu phẩy, dấu chấm câu, dấu chấm hỏi, ngoặc đơn, ngoặc kép, v.v …).

Ví dụ: gõ boc → bóc

3. Gõ một phím cho các phụ âm ghép đầu chữ và cuối chữ

Tất cả phụ âm ghép đầu chữ và cuối chữ được gõ bằng 1 phím theo 14 qui ước sau:


Ghi chú:
(¹) Gõ c bung ra c, nhưng gõ thêm i, e, ê (7) thì WinVNKey tự bung ra k. Vd: gõ ci, ce, c7 → ki, ke, kê (xem lại kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS: gõ 7→ê).
Nếu không muốn bung ra k mà vẫn là c thì ta gõ phím thoát \ trước khi gõ i, e, ê. Vd: c\e → ce).
(²) Gõ g bung ra g, nhưng gõ thêm i, e, ê (7) thì WinVNKey tự bung ra gh.
(³) Gõ w bung ra ng nhưng gõ thêm i, e, ê (7) thì WinVNKey tự bung ra ngh.
(⁴) Lưu ý:
- Gõ 2 bung ra ch. Gõ @ (Shift+2) bung ra Ch.
- Gõ 3 bung ra nh. Gõ # (Shift+3) bung ra Nh.
- Gõ 4 bung ra th. Gõ $ (Shift+4) bung ra Th.
- Gõ 5 bung ra tr. Gõ % (Shift+5) bung ra Tr.


4. Gõ hai phím cho 52 vần “Nguyên âm ghép và chữ cái cuối”

Hãy xem 52 vần “Nguyên âm ghép và chữ cái cuối” sau:
- uyêt, uyên.
- iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.
- yêt, yên, yêm, yêng, yêu.
- uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi.
- ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi.
- uât, uân, uâng, uây.
- uơt, uơn.
- oăt, oăc, oăn, oăm, oăng.
- oet, oen, oem, oeo.
- oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.


52 vần này có
- Các nguyên âm ghép là: UYÊ, IÊ, YÊ, UÔ, ƯƠ, UÂ, UƠ, OĂ, OE, OA.
- Và các chữ cái cuối là: T, P, C, N, M, NG, O, U, I, Y.

52 vần nầy được tích hợp trong WinVNKey để gõ bằng 2 phím mỗi vần, theo qui tắc sau đây:
- Gõ nguyên âm ghép bằng một phím.
- Đồng thời, gõ chữ cái cuối bằng chữ cái khác.


Cụ thể, các qui ước được tích hợp là:

• Gõ nguyên âm ghép UYÊ, IÊ-YÊ, UÔ, ƯƠ, UÂ, UƠ, OĂ, OE, OA bằng một phím là I, Y, U, Ư, Â, Ă, E, Ơ, O (ngoại lệ: A ở vần oay). [10 qui ước]
  
• Đồng thời, gõ chữ cái cuối T, P, C, N, M, NG, O-U, I-Y bằng chữ cái khác là D, F, S, L, V, Z, W, J. [8 qui ước].
  

Ghi chú:
(*) Xem lại kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS, gõ 6→â, 7→ê, 8→ô, 9→ă, [→ư, ]→ơ).

Như vậy, khi ráp 10 qui ước “Gõ nguyên âm ghép bằng một phím” và 8 qui ước “Gõ chữ cái cuối bằng chữ cái khác” lại với nhau, 52 vần trên được gõ còn 2 chữ cái mỗi vần như sau:

- uyêt, uyên = yd, yl.
- iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu = id, if, is, il, iv, iz, iw.
- yêt, yên, yêm, yêng, yêu = id, il, iv, iz, iw.
- uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi = ud, us, ul, uv, uz, uj.
- ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi = ưd, ưf, ưs, ưl, ưv, ưz, ưw, ưj.
- uât, uân, uâng, uây = âd, âl, âz, âj.
- uơt, uơn = ơd, ơl.
- oăt, oăc, oăn, oăm, oăng = ăd, ăs, ăl, ăv, ăz.
- oet, oen, oem, oeo = ed, el, ev, ew.
- oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay = od, of, os, ol, ov, oz, ow, oj, aj (ngoại lệ: vần oay).

Do đó, chỉ cần nhớ 18 qui ước trên, ta dễ dàng nhớ cách gõ chỉ bằng 2 lần phím cho 52 vần “Nguyên âm ghép và chữ cái cuối”.

Sau đây là các ví dụ cụ thể cách gõ 52 vần “Nguyên âm ghép và chữ cái cuối” chỉ bằng 2 lần phím:

- yd → uyêt …… Vd: kyd → khuyết, tyd → tuyết, tyd5 = tuyệt.
- yl → uyên …… Vd: kyl → khuyên, wyl → nguyên, wyl4 → nguyễn.

- id → iêt, yêt …… Vd: vid → viết, id → yết.
- if → iêp ………… Vd: tif → tiếp
- is → iêc ………… Vd: lis → liếc.
- il → iên, yên ......... Vd: fil → phiên, il → yên, qil → quyên.
- iv → iêm, yêm ...... Vd: wiv → nghiêm, iv3 → yểm.
- iz → iêng, yêng ...... Vd: wiz → nghiêng, jiz (hoặc jz) → giêng, iz → yêng.
- iw → iêu, yêu ....... Vd: tiw → tiêu, iw1 → yếu.

- ud = uôt ...... Vd: nud → nuốt.
- us = uôc ...... Vd: cus → cuốc. 
- ul = uôn ...... Vd: kul → khuôn, lul → luôn.
- uv = uôm ...... Vd: luv5 4uv5 → luộm thuộm.
- uz = uông ...... Vd: uz1 → uống.
- uj = uôi ...... Vd: muj1 → muối.

- ưd ([d) = ươt ...... Vd: l[d → lướt. (kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS: gõ [→ư)
- ưf = ươp ...... Vd: cưf = cướp. 
- ưs = ươc ...... Vd: phước, d[s5 → được.
- ưl = ươn ...... Vd: l[l → lươn.
- ưv = ươm ...... Vd: b[v b[v1 → bươm bướm.
- ưz = ương ...... Vd: f[z, 2[, 3[z, 4[z, 5[z → phương, chương, nhương, thương, trương.
- ưw = ươu ...... Vd: h[w → hươu.
- ưj = ươi ...... Vd: t[j → tươi.

- âd (6d) = uât ...... Vd: t6d → tuất. (kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS: gõ 6→â)
- âd = uât ...... Vd: k6l → khuân.
- âz = uâng ...... Vd: b6g k6z → bâng khuâng.
- âj = uây ...... Vd: k6j koa3 → khuây khỏa.

- ơd (]d) = uơt ...... Vd: h]d5 → huợt. (kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS: gõ ]→ơ)
- ơl = uơn ...... Vd: h]l4 → huỡn.

- ăd (9d) = oăt ...... Vd: h9d → hoắt. (kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS: gõ 9→ă)
- ăs = oăc ...... Vd: h9s5 → hoặc. 
- ăl = oăl ...... Vd: x9l → xoăn.
- ăv = oăm ...... Vd: k9v5 → khoặm.
- ăz = oăng ...... Vd: k9z1 → khoắng.

- ed = oet ...... Vd: ked → khoét.
- el = oen ...... Vd: hel → hoen.
- ev = oem ...... Vd: wev wev1 → ngoem ngoém.
- ew = oeo ...... Vd: wew3 → ngoẻo.

- od = oat ...... Vd: tod → toát.
- of = oap ...... Vd: wof → ngoáp.
- os = oac ...... Vd: kos → khoác.
- ol = oan ...... Vd: kol → khoan, hol2 tol2 → hoàn toàn.
- ov = oam ...... Vd: wov5 → ngoạm.
- oz = oang ...... Vd: koz → khoang, hoz2 → hoàng.
- ow = oao ...... Vd: wow → ngoao.
- oj = oai ...... Vd: koj → khoai
- aj = oay (ngoại lệ) ... Vd: laj haj → loay hoay.

C. CÁCH TẢI XUỐNG WINVNKEY VÀ SỬ DỤNG

1. Tải xuống WinVNKey để dùng cách gõ Tubinhtran

Hiện tại, WinVNKey chưa dùng được một lúc cả trong môi trường 32-bit và 64-bit. Mỗi khi cần dùng trong môi trường nào thì phải dùngluân chuyển. Nghĩa là trong môi trường 32-bit, ta phải dùng bản WinVNKey 32-bit. Và trong môi trường 64-bit, ta phải dùng bảnWinVNKey 64-bit.

Nếu đang dùng bản WinVNKey 32-bit mà gõ không bung ra chữ Việt, bạn đổi qua dùng bản WinVNKey 64-bit thì chắc chắn sẽ bung ra chữ Việt.
Và ngược lại, nếu đang dùng bản WinVNKey 64-bit mà không bung ra chữ Việt, bạn đổi qua dùng bản WinVNKey 32-bit thì chắc chắnsẽ bung ra chữ Việt.

Để tải xuống bản nén sẵn cách gõ Tubinhtran, chỉ cần nhấp đường dẫn sau đây thì sẽ tự động được tải vào máy. Sau đó, ta lấy ra vàsử dụng liền mà không cần điều chỉnh gì.

a) Đường dẫn tải bản WinVNKey 32-bit.
https://sourceforge.net/projects/chuvietnhanh/files/winvnkey-tubinhtran-32bit-5.5.456.zip/download

• Sau khi tải về bạn mở thư mục chứa file mình vừa tải về lên. Nhấp chuột phải chọn Extract Here (có thể dùng 7-Zip, WinRAR, WinZip, v.v… để giải nén).
  
• Mở folder winNT → Nhấp đôi chuột tại winvnkey.exe → Sẽ thấy Trang Chính WinVNKey như sau.
  
• Nhấp nút OK xong, bạn có thể gõ các ví dụ trên và máy sẽ hiện ra chữ Việt trọn vẹn.
  

b) Đường dẫn tải bản WinVNKey 64 bit.
https://sourceforge.net/projects/chuvietnhanh/files/winvnkey-tubinhtran-64bit-5.5.457.zip/download

• Sau khi tải về bạn mở thư mục chứa file mình vừa tải về lên. Nhấp chuột phải chọn Extract Here (có thể dùng 7-Zip, WinRAR, WinZip, v.v… để giải nén).
  
• Mở folder win-x64 → Nhấp đôi chuột tại winvnkey.exe → Sẽ thấy Trang Chính WinVNKey như sau.
  
• Nhấp nút OK xong, bạn có thể gõ các ví dụ trên và máy sẽ hiện ra chữ Việt trọn vẹn.
  

2. Điều chỉnh WinVNKey để dùng chung cách Tubinhtran với trang gõ tắt tự tạo của riêng mình

Nếu ta muốn tự đặt thêm qui ước gõ tắt một số từ thường dùng như: |mvt = máy vi tính| |vn = Việt Nam|, v.v…, ta có thể cài vào WinVNKey trang gõ tắt của riêng ta để dùng chung với cách gõ Tubinhtran.

Cách điều chỉnh như sau:

a) Mở trang Chính WinVNKey như hình sau đây.
b) Nhấn chuột chữ “Macro” xanh ở hình trên, sẽ hiện ra khung “Chọn Lựa Macro”. Trong khung này, chọn trang “Tệp Macros” > trong hộp nhỏ kế chữ “Trang Macro” chọn “6. Từ Lười: phải gõ ở đầu cụm chữ…” > tick chọn bôi đen “Thường dùng”, như hình sau đây:
c) Nhấn nút “Biên soạn”, ở góc dưới khung “Chọn Lựa Macro”, sẽ hiện ra khung “Biên soạn Macro Từ Lười” để bạn cài đặt các qui ước gõ tắt của riêng bạn cho tệp “Thường dùng”, như hình sau đây:
Ví dụ, muốn thêm macro |mvt = máy vi tính| vào tệp “Từ thường dùng”, bạn làm như sau:

• Nhấn nút “Thêm”.
  
• Gõ macro “mvt” và “máy vi tính” vào 2 ô dưới đáy.
  
• Nhấn nút “Nhập vào”. Tức thì, macro |mvt = máy vi tính| sẽ thêm vào khung ở trên.
  
• Sau cùng, nhấn nút X ở góc trên để đóng lại và macro sẽ được lưu trữ.
  
  

Điều chỉnh như trên là ta có thể dùng trang gõ tắt tự tạo của riêng mình chung với cách gõ Tubinhtran.

D. LỜI CUỐI

• Phương pháp gõ Tubinhtran (Chữ Việt Nhanh) cũng đã được tích hợp trong bộ gõ trực tuyến (online) S-Key của kĩ sư Huỳnh TrọngNghĩa. Ta không cần tải xuống bộ gõ vào máy. Chỉ gõ tiếng Việt trong khung ở màn hình theo cách gõ bình thường với Kiểu gõ dấuTubinhtran-MS, hoặc gõ nhanh hơn rất nhiều nếu kết hợp với cách gõ Chữ Việt Nhanh.
Gõ xong thì sao chép và dán qua nơi khác như: email, Microsoft Word, diễn đàn, v.v. Xin vào đường dẫn http://s-key.sf.net để xem hướng dẫn cụ thể.

• WinVNKey là phần mềm miễn phí để gõ chữ Việt và các ngôn ngữ khác cho Windows. Nó cho phép ta tự tạo bất kỳ kiểu gõ dấu vàcách gõ gõ tắt cho riêng mình. Nếu bạn nghĩ ra kiểu gõ dấu hay cách gõ gõ tắt mà bạn thích thì bạn có thể tự cài đặt vào WinVNKeybằng cách xem bài mẫu sau đây để biết cách cài đặt tương tự “Cách tải xuống & điều chỉnh WinVNKey để dùng phương pháp gõ tắtTubinhtran (Chữ Việt Nhanh)” ở:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/CachTaiXuongWinvnkeyDeDungPhuongPhapGoTatCVN.htm

• Bài tham khảo thêm:
- “Mẹo cài đặt WinVNKey trong Windows 10 để gõ theo phương pháp tốc ký Tubinhtran” của kĩ sư tin học Chu Cẩm Tú Linh ở: http://chuvietnhanh.sourceforge.net...indows10DeGoTheoPhuongPhapTocKyTubinhtran.htm

- “Tubinhtran-MS – Phương pháp gõ tiếng Việt hiệu quả” của kĩ sư tin học Huỳnh Trọng Nghĩa ở:
http://chuvietnhanh.sourceforge.net/Tubinhtran-MS-PhuongPhapGoTiengVietHieuQua.htm

________________________________________________________________________


Nguồn: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/GoNhanhChuVietCachTubinhtranVoiWinvnkey.htm

Copyright: Trần Tư Bình (Email:tubinhtran@gmail.com, Web: Chữ Việt Nhanh http://chuvietnhanh.sf.net, Facebook: http:/facebook.com/fanpageCVN).